Ερμηνεία και Πρόσληψη Ευαγγελικών Κειμένων. Τόμος Α΄, Critical Approaches to the Bible 18, εκδόσεις Ostracon, Θεσσαλονίκη 2019
Πρόλογος
Εισαγωγή
1. Οι προπάτορες του Ιησού (Μτ. 1:1-17//Λκ. 3:23-38)
2. Η γέννηση του Ιησού Χριστού (Μτ. 1:18-25//Λκ. 2:1-7)
3. Η προσκύνηση των μάγων (Μτ. 2:1-12) και των ποιμένων (Λκ. 2:8-20)
4. Η βάπτιση του Ιησού (Μτ. 3:13-17//Μκ. 1:9-11//Λκ. 3:21-22//Ιω. 1:29-34)
5. Οι πειρασμοί του Ιησού (Μτ. 4:1-11//Μκ. 1:12-13//Λκ. 4:1-13)
6. Η απόρριψη του Ιησού στη Ναζαρέτ (Μτ. 13:53-58//Μκ. 6:1-6//Λκ. 4:16-30)
7. Η πίστη μιας ειδωλολάτρισσας (Μκ. 7:24-30//Μτ. 15:21-28)
8. Η παραβολή των βασιλικών γάμων (Μτ. 22:1-14) ή του μεγάλου δείπνου (Λκ. 14:15-24)
9. Η είσοδος του Ιησού στην Ιερουσαλήμ (Μτ. 21:1-11//Μκ. 11:1-11//Λκ. 19:28-40//Ιω. 12:12-19)
10. Η εκδίωξη των εμπόρων από το ναό (Μτ. 21:12-17//Μκ. 11:15-19//Λκ. 19:45-48//Ιω. 2:13-22)
11. H θαυματουργική ψαριά (Ιω. 21:1-14 και Λκ. 5:1-11)
Συντομογραφίες
Πηγές
Ευρετήριο ονομάτων
Ευρετήριο βιβλικών χωρίων
Εισαγωγή
1. Οι προπάτορες του Ιησού (Μτ. 1:1-17//Λκ. 3:23-38)
2. Η γέννηση του Ιησού Χριστού (Μτ. 1:18-25//Λκ. 2:1-7)
3. Η προσκύνηση των μάγων (Μτ. 2:1-12) και των ποιμένων (Λκ. 2:8-20)
4. Η βάπτιση του Ιησού (Μτ. 3:13-17//Μκ. 1:9-11//Λκ. 3:21-22//Ιω. 1:29-34)
5. Οι πειρασμοί του Ιησού (Μτ. 4:1-11//Μκ. 1:12-13//Λκ. 4:1-13)
6. Η απόρριψη του Ιησού στη Ναζαρέτ (Μτ. 13:53-58//Μκ. 6:1-6//Λκ. 4:16-30)
7. Η πίστη μιας ειδωλολάτρισσας (Μκ. 7:24-30//Μτ. 15:21-28)
8. Η παραβολή των βασιλικών γάμων (Μτ. 22:1-14) ή του μεγάλου δείπνου (Λκ. 14:15-24)
9. Η είσοδος του Ιησού στην Ιερουσαλήμ (Μτ. 21:1-11//Μκ. 11:1-11//Λκ. 19:28-40//Ιω. 12:12-19)
10. Η εκδίωξη των εμπόρων από το ναό (Μτ. 21:12-17//Μκ. 11:15-19//Λκ. 19:45-48//Ιω. 2:13-22)
11. H θαυματουργική ψαριά (Ιω. 21:1-14 και Λκ. 5:1-11)
Συντομογραφίες
Πηγές
Ευρετήριο ονομάτων
Ευρετήριο βιβλικών χωρίων
Βιβλικά Μελετήματα, Critical Approaches to the Bible 16, εκδόσεις Ostracon, Θεσσαλονίκη 2018
Ο παρών τόμος περιλαμβάνει σχεδόν όλες τις μελέτες που πραγματοποίησα από το 2000 μέχρι και το 2017. Αυτές αποτελούν εισηγήσεις σε συνέδρια στο εσωτερικό και το εξωτερικό, μελέτες σε συλλογικούς και αφιερωματικούς τόμους και άρθρα σε διάφορα θεολογικά περιοδικά. Οι μελέτες αυτές καλύπτουν διάφορα θέματα από την Καινή Διαθήκη, κυρίως όμως από τα ευαγγέλια και τις επιστολές. Οι μελέτες φανερώνουν μια εξέλιξη στον τρόπο με τον οποίο επιλέγονται τα θέματα, τις μεθόδους με τις οποίες προσεγγίζονται και αναλύονται τα κείμενα και τον επιστημονικό διάλογο με τη βιβλιογραφία. Αυτές προδίδουν αναπόφευκτα την επιστημονική μου πορεία στον χρόνο και τον χώρο. Δεν υπάρχει αμφιβολία πως η πλούσια θεματολογία των βιβλίων της Καινής Διαθήκης προσφέρεται απλόχερα σε κάθε ερευνητή. Το ίδιο έκανε και εξακολουθεί να κάνει και σε μένα. Ελπίζω ο αναγνώστης να βρει στις μελέτες αυτού του τόμου και εκείνος ενδιαφέροντα πράγματα που να του κεντρίσουν την περιέργεια και ν’ αποτελέσουν αφορμή ν’ ασχοληθεί και αυτός με τα ίδια ή παρόμοια θέματα. Οφείλω ευχαριστίες στα μέλη της επιστημονικής επιτροπής της έγκριτης βιβλικής σειράς: Critical Approaches to the Bible, καθηγητές Μιλτιάδη Κωνσταντίνου, Ιωάννη Μούρτζιο και Χαράλαμπο Ατματζίδη, διότι δέχθηκαν να συμπεριληφθεί και ο παρών τόμος σε αυτή. Εκφράζω ακόμη τις ευχαριστίες μου στoν εκδοτικό οίκο Ostracon που ανέλαβε να τον εκδώσει.
Ερμηνεία και Πρόσληψη Ευαγγελικών Κειμένων, Critical Approaches to the Bible 10, εκδόσεις Ostracon, Θεσσαλονίκη 2016
Οι ευαγγελικές διηγήσεις του παρόντα τόμου ερμηνεύονται αναλυτικά από ένα συγκεκριμένο ευαγγέλιο αλλά πάντα σε σύγκριση με τις όποιες παράλληλες εκδοχές τους. Η δομή που ακολουθείται έχει ως εξής. Αρχικά τοποθετούνται σε πίνακα τα κείμενα των παράλληλων διηγήσεων και αμέσως μετά από σύγκριση μεταξύ τους, παρουσιάζονται οι σχετικές ομοιότητες και διαφορές. Στη συνέχεια ασχολούμαστε με τις πηγές της διήγησης που θα εξετάσουμε και τις οποίες χρησιμοποίησαν οι ευαγγελιστές για να δώσουν σε αυτές τη μορφή με την οποία μας διασώθηκαν. Ακολουθεί η σχετική συνάφεια της υπό εξέτασης διήγησης σε κάθε ευαγγέλιο και η δομή της ενότητας εκείνης που θα ερμηνεύσουμε στη συνέχεια. Τα ερμηνευτικά σχόλια τα οποία έχουν τοποθετηθεί αμέσως μετά, αποτελούν την καρδιά της μελέτης. Η ερμηνεία είναι αναλυτική και εδώ διαπιστώνει κανείς τον επιστημονικό διάλογο με τους σύγχρονους ερμηνευτές των ευαγγελίων. Στη συνέχεια ακολουθεί η ιστορία της πρόσληψης και της επιδράσεως του κειμένου. Στην ενότητα αυτή περιλαμβάνονται διάφορες υποενότητες χωρίς σταθερό αριθμό σε κάθε διήγηση και παρουσιάζεται ο τρόπος ή καλύτερα οι τρόποι με τους οποίους το ευαγγελικό κείμενο κατανοήθηκε στην ιστορία της ερμηνείας του. Φυσικά η έρευνα δεν περιορίζεται μόνο στη χριστιανική γραμματεία των επόμενων αιώνων αλλά εξετάζεται επίσης η επίδραση την οποία κάθε ευαγγελικό κείμενο άσκησε στη λατρεία της Εκκλησίας, στην τέχνη και γενικά στον πολιτισμό και στα θεολογικά δρώμενα της νεότερης εποχής.
Φύσις Θηρίων. Η Χρήση της Ζωικής Ποικιλότητας στην Καινή Διαθήκη και στο Περιβάλλον της, εκδόσεις Μέθεξις, Θεσσαλονίκη 2013
Ίσως ηχεί παράδοξα μια βιβλική μελέτη να καταπιάνεται με τη χρήση των ζώων και της συμπεριφοράς τους στα πρώτα κείμενα του χριστιανισμού και όχι με τα ίδια τα μέλη του και τις αντιλήψεις τους. Το γεγονός όμως ότι πρόκειται για ένα παραμελημένο ζήτημα ίσως μας δώσει τη δυνατότητα να φέρουμε στο φως άγνωστες πτυχές του ενδιαφέροντος των συγγραφέων των βιβλίων της Κ.Δ. ή το μέτρο των γνώσεων που αυτοί είχαν, όχι μόνο για τον κόσμο τους, αλλά και για τα ζώα που μοιράζονταν τον ίδιο κόσμο μαζί τους. Σκοπός της παρούσας μελέτης είναι αρχικά να καταγράψει το σύνολο των ειδών της ζωικής ποικιλότητας που χρησιμοποιείται στην Κ.Δ. και στη συνέχεια να προχωρήσει στον τρόπο χρήσης των διαφόρων ειδών, είτε πρόκειται για οικόσιτα, είτε για άγρια ζώα. Το ενδιαφέρον μας περιορίζεται μόνο στα πραγματικά ζώα και όχι στα μυθικά, έστω και αν τα δεύτερα είναι δυστυχώς δημοφιλέστερα στους χριστιανούς αναγνώστες των βιβλικών κειμένων. Είναι ιδιαίτερα σημαντικό να εξετάσουμε γιατί σχεδόν όλα τα ζώα πλην δύο μόνο εξαιρέσεων, αντιμετωπίζονται από τους συγγραφείς των θρησκευτικών κειμένων του Ιουδαϊσμού αλλά και του χριστιανισμού συμβολικά ως εκφάνσεις του κακού στον κόσμο. Είναι γεγονός ότι κατά την αρχαιότητα τα οικόσιτα ζώα αντιμετωπίζονταν ως εργαλεία απ’ όλους τους ανθρώπους, ανεξαιρέτως πολιτισμικής ή θρησκευτικής ταυτότητας, ενώ παρατηρείται ένα αμείωτο ενδιαφέρον να εξοντωθεί η άγρια πανίδα ως μόνιμη απειλή για την ανθρωπότητα ή απλά να απομονωθεί από τον πολιτισμένο κόσμο. Από την άλλη, είναι θεολογικά παράδοξο το γεγονός ότι ενώ η σωτηρία, όπως τουλάχιστον διακηρύσσεται στα βιβλικά κείμενα, θα περιλαμβάνει το σύνολο της κτιστής δημιουργίας και όχι μόνο και αποκλειστικά τον άνθρωπο, τα ζώα θεωρήθηκαν στη μεταγενέστερη χριστιανική γραμματεία κατώτερα του ανθρώπου και αποκλεισμένα από τη σωτηρία.
Βλ. τα περιεχόμενα και Summary
Βλ. τα περιεχόμενα και Summary
Καινοδιαθηκικές Μελέτες με τη Συνδρομή της Αρχαιολογίας, εκδόσεις Μέθεξις, Θεσσαλονίκη 2012
Το βιβλίο περιέχει διάφορες μελέτες, οι οποίες έχουν μία κοινή γραμμή. Διάφορα θέματα της Καινής Διαθήκης, τα οποία όμως, προσεγγίζονται με τη συνδρομή και μιας άλλης επιστήμης, της αρχαιολογίας. Και αυτό προέκυψε ως ανάγκη, αφού μελέτες αυτού του είδους απουσίαζαν προκλητικά από την ελληνική βιβλιογραφία, τη στιγμή που οι αρχαιολογικοί χώροι και τα μουσεία της Ελλάδας φιλοξενούσαν ευρήματα της εποχής της Καινής Διαθήκης, τα οποία θα μπορούσαν να φωτίσουν το υπόβαθρο των όσων αναφέρονται στα βιβλία της. Το βιβλίο αυτό περιλαμβάνει λοιπόν μελέτες, οι οποίες δημοσιεύτηκαν τα τελευταία χρόνια σε τιμητικούς τόμους και πρακτικά συνεδρίων, καθώς και μία αδημοσίευτη μελέτη. Οι μελέτες αυτές εμπλουτίζονται εδώ με επιπλέον φωτογραφικό υλικό για αποδοτικότερη χρήση τους από τους φοιτητές του Τμήματος Θεολογίας του ΑΠΘ. Χωρίς το φωτογραφικό υλικό που συγκεντρώθηκε και χρησιμοποιήθηκε εδώ, ο τόμος αυτός θα άφηνε αδιάφορο κάθε αναγνώστη, ενώ τώρα του προσφέρει το σκηνικό, στο οποίο διαδραματίστηκαν αρκετά απ’ όσα αναφέρονται στην Καινή Διαθήκη. Στον τόμο περιέχονται τρεις μελέτες σχετικές με την παύλεια επιστολογραφία, μία εισαγωγική μελέτη για τη βιβλική αρχαιολογία, μία για το κατά Ιωάννην ευαγγέλιο και δύο γενικότερες καινοδιαθηκικές μελέτες. Σκοπός όλων των μελετών είναι να αναδειχθεί η πετυχημένη συνεργασία των δύο επιστημών και κυρίως, η αξιοποίηση από πλευράς βιβλικής έρευνας των ευρημάτων του ανασκαφικού έργου και των σχετικών αρχαιολογικών αναφορών. Πέρα από τις σύγχρονες ερμηνευτικές προσεγγίσεις που εφαρμόζονται τα τελευταία χρόνια στην ερμηνεία της Καινής Διαθήκης και προέρχονται κυρίως από το χώρο της φιλολογίας και των κοινωνικών επιστημών, η προσέγγιση των βιβλικών κειμένων με τη συνδρομή της αρχαιολογίας ανοίγει ένα νέο παράθυρο στη βιβλική έρευνα μέσα από το οποίο μπορεί αυτή να δει και να κατανοήσει καλύτερα τον κόσμο της εποχής της Αγίας Γραφής.
Βλ. τα περιεχόμενα
Βιβλιοκρισία του επίκ. καθηγητή Χ. Ατματζίδη στο Δελτίο Βιβλικών Μελετών
Βλ. τα περιεχόμενα
Βιβλιοκρισία του επίκ. καθηγητή Χ. Ατματζίδη στο Δελτίο Βιβλικών Μελετών
Το Βιβλικό Κείμενο στο Πέρασμα του Χρόνου: Η Περίπτωση της προς Εβραίους Επιστολής, εκδόσεις Μέθεξις, Θεσσαλονίκη 2008
Η απαράμιλλη θεολογία της προς Εβραίους, η ρητορική δεινότητα του συγγραφέα και η αριστοτεχνική της δόμηση, δικαιολογούν απόλυτα το λόγο για τον οποίο η επιστολή έγινε πόλος έλξης και σημείο αντιλεγόμενο μεταξύ των ερευνητών, οι οποίοι μέχρι σήμερα ακόμη πασχίζουν να απαντήσουν στα διαρκώς αυξανόμενα προβλήματα που αυτή εμφανίζει. Το βιβλίο αποτελεί μία συνολική παρουσίαση της ιστορίας της έρευνας στην προς Εβραίους από τους πρώτους αιώνες ζωής της Εκκλησίας, μέχρι τις μέρες μας και ειδικά από τη σκοπιά των ερμηνευτικών μεθόδων ανάλυσης της Καινής Διαθήκης. Πέρα από τα εισαγωγικά προβλήματα της προς Εβραίους, εξετάζεται αναλυτικά η θέση και η σημασία της στην αρχαία εκκλησία, στην εποχή της Μεταρρύθμισης και στη σύγχρονη εποχή. Στη συνέχεια παρουσιάζονται διεξοδικά οι τελευταίες ερμηνευτικές προσεγγίσεις στο κείμενο με τη συνδρομή των φιλολογικών, κοινωνιολογικών και διεπιστημονικών αναλύσεων. Είναι γεγονός ότι στην προς Εβραίους επιστολή δεν εντοπίζονται άμεσοι φιλολογικοί δεσμοί με τους συνοπτικούς, τις επιστολές του Παύλου, την ιωάννεια γραμματεία, τις καθολικές επιστολές και την Αποκάλυψη. Από την άλλη όμως, ενυπάρχουν και σε αυτήν θεολογικές ιδέες που απαντούν σε όλα τα βιβλία της Κ.Δ. Ειδικότερα στην προς Εβραίους συναντάμε δύο ιδέες που είναι μοναδικές στην Κ.Δ. Η πρώτη είναι η ιεροσύνη του Χριστού κατά την τάξιν Μελχισεδέκ, ιδέα η οποία συνετέλεσε στην ανάπτυξη της χριστολογίας του συγγραφέα, και η δεύτερη, η χρήση του τυπικού της Ημέρας του Εξιλασμού από τον συγγραφέα, προκειμένου να ερμηνεύσει τον θάνατο του Χριστού. Το δεύτερο στοιχείο είναι εκείνο που την καθιστά αρκετά δύσκολη στην κατανόηση της από τους σύγχρονους αναγνώστες.
Βλ. τα περιεχόμενα
Βλ. τα περιεχόμενα
Ιωβηλαίο έτος, Μελχισεδέκ και η προς Εβραίους επιστολή. Συμβολή στη Διαμόρφωση της Χριστιανικής Σωτηριολογίας, ΒΒ 36, εκδόσεις Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 2006
Οι διατάξεις του ιωβηλαίου έτους και το κοσμοείδωλο που ο συγκεκριμένος θεσμός οραματιζόταν σχετικά με την κοινωνική και θρησκευτική αποκατάσταση συνθέτουν στο χώρο της ερμηνείας της Αγίας Γραφής μια ομιχλώδη εικόνα που εδώ και καιρό ζητά απεγνωσμένα να ξεκαθαρισθεί. Από την άλλη, εξίσου ομιχλώδης είναι και η παρουσία της μυστηριώδους προσωπικότητας του Μελχισεδέκ, ο οποίος στη γραφίδα των βιβλικών συγγραφέων εμφανίζεται από το πουθενά και εξαφανίζεται αμέσως μόλις ολοκληρώσει το έργο του. Στην παρούσα μελέτη επιχειρούμε να ξεδιαλύνουμε το τοπίο γύρω από το μυστήριο που περιβάλλει το θεσμό του ιωβηλαίου έτους και την προσωπικότητα του Μελχισεδέκ, να εξετάσουμε βήμα προς βήμα την εξέλιξη του ρόλου τους για τη σωτηρία του λαού του Θεού και να εξηγήσουμε τον όποιο συνδυασμό τους σε εξωβιβλικά αλλά και πιθανώς καινοδιαθηκικά κείμενα. Στην παρατήρηση ότι η προς Εβραίους επιστολή διακρίνεται από τα υπόλοιπα βιβλία της Κ.Δ. εξαιτίας της ιδιόμορφης θεολογικής της διδασκαλίας, αλλά και της εξάρτησής της από την Π.Δ. προστίθεται και το γεγονός ότι διασώζει την εκτενέστερη αναφορά στον Μελχισεδέκ στην Αγία Γραφή. Μετά την καθιέρωση στη σύγχρονη βιβλική έρευνα της νέας εικόνας του Μελχισεδέκ με βάση τα δημοσιευμένα χειρόγραφα του Κουμράν, όπου και εντοπίζεται ένας συνδυασμός του λυτρωτικού ρόλου του ουράνιου πλέον Μελχισεδέκ με το εσχατολογικό ιωβηλαίο που θα σημάνει τη σωτηρία του λαού του Θεού, η πρόκληση για την αναψηλάφηση των απαρχών της χριστιανικής σωτηριολογίας ήταν αναπόφευκτη. Κατά συνέπεια, η αναζήτηση της σύνδεσης αυτής της σχέσεως με την προς Εβραίους επιστολή, ενός δηλαδή κειμένου που διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στη ιστορία της Εκκλησίας για την τελική διαμόρφωση του χριστολογικού προβλήματος, αλλά και της λειτουργικής της ζωής ιδιαίτερα στην Ανατολή, απαιτεί κριτική επιστημονική ανάλυση για τη διαλεύκανση της μοναδικής σωτηριολογικής θέσεως αυτού του κειμένου απέναντι στο γεγονός «Χριστός».
Βλ. τα περιεχόμενα
Βλ. τα περιεχόμενα
Διαγωνισμός ΑΣΕΠ Θεολόγων. 700 Ερωτήματα-Ασκήσεις Πολλαπλών Επιλογών όλων των Γνωστικών Αντικειμένων, Μέθεξις, Θεσσαλονίκη 2008. Σε συνεργασία με τον Γ. Γαϊτάνο.
Το βιβλίο αυτό δεν είναι παρά μια προσπάθεια, αφενός να δοθούν οι σωστές απαντήσεις στα θέματα που έχουν μέχρι τώρα εξεταστεί οι διαγωνιζόμενοι θεολόγοι, και αφετέρου να δοθούν κάποια πιθανά ερωτήματα στα οποία θα εξεταστούν οι μελλοντικοί υποψήφιοι. Προκειμένου οι απαντήσεις των θεμάτων των προηγούμενων διαγωνισμών να είναι έγκυρες, αλλά κυρίως να προσφερθούν στους αναγνώστες αυτού του βιβλίου νέα ερωτήματα, τα οποία πάνω απʹ όλα συνοψίζουν την διδακτική ύλη κάθε γνωστικού αντικειμένου, ο εκδοτικός οίκος Μέθεξις απευθύνθηκε σε ειδικούς επιστήμονες. Στο βιβλίο αυτό περιέχονται 700 ερωτήματα που καλύπτουν το σύνολο της εξεταστέας ύλης. Σκοπός αυτού του βιβλίου είναι να αποτελέσει ένα βοήθημα για τους θεολόγους που επιθυμούν να λάβουν μέρος στο διαγωνισμό του ΑΣΕΠ προσφέροντας έναν τρόπο εξάσκησης, ενώ συνάμα προτείνει τις καλύτερες για το συγκεκριμένο σκοπό βιβλιογραφικές επιλογές που υπάρχουν. Τα ερωτήματα που προτείνονται είναι καίρια για κάθε θεολογική περιοχή. Δεν πρόκειται για πιθανά ερωτήματα, αλλά για βασικά και όχι μόνο ερωτήματα τα οποία μεθοδολογικά καλύπτουν το σύνολο της ύλης του γνωστικού αντικειμένου των θεολόγων. Με άλλα λόγια οι απαντήσεις θα πρέπει να είναι οπωσδήποτε γνωστές στους υποψήφιους εφόσον θέλουν να έχουν πλήρη εικόνα όλων των θεματικών ενοτήτων της Κ.Δ., της εκκλησιαστικής ιστορίας, της δογματικής, κλπ. Μετά την πολύ μεγάλη επιτυχία της προηγούμενης έκδοσης το βιβλίο ανανεώθηκε και εμπλουτίστηκε με επιπλέον 300 ερωτήματα.
Βλ. τα περιεχόμενα
Βλ. τα περιεχόμενα
J. Fotopoulos, Τα Θυσιαστήρια Δείπνα στη Ρωμαϊκή Κόρινθο, (μτφρ. Μ. Γκουτζιούδης) ΒΒ 37, εκδόσεις Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 2006
Μετάφραση της μελέτης του ομογενή επιστήμονα John Fotopoulos, Food Offered to Idols in Roman Corinth, WUNT 2/151, Mohr Siebeck, Tübingen 2003. Η μελέτη αυτή είναι το πρώτο μεταφρασμένο βιβλίο που φιλοξενείται στη μοναδική στη χώρα μας επιστημονική βιβλική σειρά: Βιβλική Βιβλιοθήκη. Η εργασία αποτελεί μια εκτεταμένη έρευνα γύρω από το ζήτημα των ειδωλοθύτων στην Α΄ Κορινθίους. Πέρα από τα πλέον πρόσφατα πορίσματα της αρχαιολογικής καταγραφής της αρχαίας Κορίνθου, τα οποία ο συγγραφέας έχει λάβει υπόψη του, υιοθετείται η κοινωνικο-ρητορική μέθοδος προσέγγισης στην ενότητα 8:1-11:1. Όταν οι κάτοικοι της Κορίνθου άρχισαν να μεταστρέφονται από στο χριστιανισμό μετά το κήρυγμα του αποστόλου Παύλου περίπου το 51 μ.Χ., η επίσημη παράθεση δείπνου έγινε ένα περισσότερο περίπλοκο ζήτημα. Προέκυψαν ζητήματα ως προς την αποδοχή της κατανάλωσης τροφίμων που ήταν θυσιασμένα στις παγανιστικές θεότητες, την αγορά τροφίμων που πωλούνταν στην αγορά και τη συμμετοχή σε γεύματα που διοργανώνονταν από τους παγανιστές στα σπίτια τους. Αυτό το βιβλίο εξετάζει τέτοιου είδους ζητήματα, όπως αυτά μαρτυρούνται στην πρώτη επιστολή του Παύλου προς τους Κορινθίους μέσα στο κοινωνικο-ιστορικό πλαίσιο του πρώτου αιώνα μ.Χ. Η κοινωνική ιστορία και αρχαιολογία της ρωμαϊκής Κορίνθου και ο ελληνορωμαϊκός κόσμος έχουν προσεκτικά ερευνηθεί, όπως διαφαίνονται από τις οδηγίες του Παύλου σχετικά με την επίσημη παράθεση δείπνων και την κατανάλωση ειδωλοθύτων. Κατά συνέπεια, το παρόν βιβλίο επιχειρεί να εμπλουτίσει τη γνώση μας για την αρχαία Ελλάδα, τη ρωμαϊκή Κόρινθο, την καθημερινή ζωή κατά τον πρώτο αιώνα, τα επίσημα δείπνα και τις ελληνορωμαϊκές λατρείες προκειμένου να γίνει καλύτερα κατανοητή η σημασία των οδηγιών του Παύλου για τα θυσιαστήρια τρόφιμα στην ενότητα Α΄ Κορ. 8:1-11:1.
Βλ. τα περιεχόμενα
Βλ. τα περιεχόμενα